Soms blijf ik ineens hangen bij een schilderij. Niet omdat het zo spectaculair is, maar juist omdat er iets onverwachts gebeurt als je langer kijkt. Neem nou een Hollands stilleven uit de zeventiende eeuw: je zou denken: mooi, knap geschilderd, maar verder? Toch schuilt er vaak veel meer achter.
Neem nou een Hollands stilleven uit de Gouden Eeuw. Op het eerste gezicht lijkt zo’n schilderij vooral… mooi. Neem nou dit schilderij van Willem Claesz. Heda: pure luxe. Een tafel vol lekkers om indruk mee te maken. Kijk maar eens naar de zilveren schalen, de fonkelende glazen, en de verleidelijke oesters.
Misschien denk je: ‘Knap geschilderd hoor, maar een beetje saai.’ En eerlijk is eerlijk, we zijn er soms snel bij met onze oordelen. Mooi of niet? Interessant of duf?
Maar kunst vraagt soms iets anders. Geen oordeel, geen haast, gewoon even blijven kijken. Even stil stan bij wat je ziet en wat het met je doet. Dan komt het verhaal vanzelf bovendrijven.
Want hoe langer je kijkt naar dat stilleven van Heda, hoe meer je ziet. Die half geschilde citroen met zijn sierlijk gekrulde schil. De schaal die net is omgevallen. Het glas dat gebarsten op tafel ligt. Het is niet alleen een pronkstuk van rijkdom, het is ook een stille hint: al dit moois is tijdelijk. Het feest eindigt. De smaken verdwijnen. Het moment glipt weg.
Dus de volgende keer dat je zo’n klassiek stilleven tegenkomt – of dat nou in een museum is of gewoon online – geef het een kans. Sta stil. Kijk goed. Misschien ontdek je iets dat je eerder compleet over het hoofd zag.
Wat valt jou op als je naar dit werk van Heda kijkt?
👇Laat het me weten in de reacties!
Afb. Willem Claesz. Heda, Stilleven met oesters (1634). Foto: Wikipedia.