Wat doet die man daar eigenlijk?
Een exemplaar van De Denker vind je in Singer Laren.
Ik vind dit beeld van Christus er altijd verrassend modern uitzien. In de verte doet ‘ie me een beetje denken aan De denker van Auguste Rodin (1881). Toch is dit beeld van Christus op de koude steen bijna vierhonderd jaar ouder.
Zowel de denker als Christus zitten op een steen of rotsblok. En net als de denker ondersteunt Christus zijn hoofd met zijn rechterhand. Beiden zijn helemaal naakt, wat overigens voor dit middeleeuwse beeld wel bijzonder is. Meestal draagt Christus toch op zijn minst een lendendoek. Hier dekt hij zijn edele delen af met zijn linkerhand. Als enige kledingstuk draagt hij een doornenkrans op zijn hoofd.
De mannen lijken in diep gepeins verzonken. Waar ze aan denken? In de podcast Gooise museumschatten vertelt Jan Rudolph de Lorm, directeur van Singer Laren, waar de denker aan denkt: https://podcastluisteren.nl/ep/Gooise-Museumschatten-Waar-denkt-De-Denker-van-Rodin-nou-eigenlijk-over-na. Waar Christus aan denkt, spreekt misschien meer voor zichzelf: hij wacht gelaten zijn lot af.
Wat doet Christus daar eigenlijk, helemaal naakt op die koude steen? Het verhaal komt niet uit de Bijbel. Maar zoals het al in de middeleeuwen gaat: om toch een doorlopend verhaal te vertellen, worden scènes vrij aangevuld. Dat is hier ook het geval.
Christus is net op de plaats van zijn terechtstelling aangekomen. Hij heeft zijn kruis de hele weg ernaartoe gedragen. Mooi detail: op de achtergrond van de foto zie je een aantal van die scènes uit de kruisweg op reliëfs verbeeld.
Nu moet Christus wachten tot zijn kruis op de berg is opgesteld. Maar wat hij precies doet tot hij daadwerkelijk aan het kruis genageld wordt, staat niet in de Bijbel geschreven. Dat hiaat is opgevuld: hij wacht zijn lot af op een koude steen. Het is rond 1450 een populair verhaal, dat de middeleeuwse mensen oproept tot vroomheid en tot overpeinzing van de zelfopoffering van Jezus.
Ik weet niet wat me meer fascineert, het modern ogende middeleeuwse beeld van Christus op die koude steen, of het idee dat verhalen – zelfs die in de Bijbel – in de loop van eeuwen steeds verder zijn aangepast, aangevuld en aangedikt. Al naar gelang de tijd en de plaats waar het verhaal verteld wordt.
#kunstverandertjekijk #verhalenvertellen