Zien

Ooit kreeg ik deze tip om vanuit mijn hoofd naar mijn lijf te komen: terug naar mijn zintuigen. Voor mij een fijne methode om ‘bij zinnen’ te komen. De opdracht is simpel: sta eens even stil en ga terug naar je zintuigen. Noem vijf dingen die je ziet, vier die je hoort, drie die je ruikt, twee die je voelt en een die je proeft.

In mijn werk kijk ik met name. Naar allerlei (vormen van) kunst, uit verschillende tijden, gemaakt in verschillende plaatsen, en vanuit allerlei contexten. Het is interessant om die contexten eens los te laten, en te focussen op het kijken zelf. Door te benoemen wat ik zie, probeer ik te begrijpen, betekenis te geven. Dat doe ik graag in gesprek met anderen. Niet alleen zien zij andere dingen, ze geven ook andere betekenissen.

Wat zie jij bijvoorbeeld als je kijkt naar dit schilderij?

René Magritte, De helderziendheid (1936).

Wat zie jij?

De vraag ‘wat zie je’ is een fijne vraag om een gesprek over kunst te beginnen. Iedereen kan meedoen; deelnemers hebben geen (voor)kennis nodig, bovendien is er geen goed of fout antwoord. In zo’n gesprek is het niet altijd de bedoeling kennis over kunst of kunstgeschiedenis over te dragen. Als gespreksleider wil ik een groep ook iets anders meegeven: leren kijken, leren formuleren en misschien wel het belangrijkst: leren luisteren. Horen dat degene naast je misschien wel iets heel anders ziet. Ervaren dat dat oké is: er is immers geen goed of fout.

Verschillende antwoorden

De vragen die ik in zo’n gesprek gebruik komen uit verschillende methodes, zoals Visual Thinking Strategies, Visible Thinking, Slow Looking en I ASK. Voor mij is niet een van die methodes richtinggevend, ik kies er vrij uit. Met als beginpunt een kunstwerk kunnen zomaar heel bijzondere gesprekken ontstaan. Die lang niet altijd over kunst gaan, trouwens. Ook jongeren voelen zich aangesproken door deze vragen en gaan graag de discussie aan. Kunst is dan ook een prima middel om een onderwijsgesprek te voeren.

Zelfs kleuters doen graag mee!